ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΕΣ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΣΤΟΝ ΑΝΔΡΑ

Η σεξουαλική λειτουργία στον άνδρα ξεκινάει με τη σεξουαλική επιθυμία, η οποία φέρνει τη σεξουαλική διέγερση (στύση) και καταλήγει στην εκσπερμάτιση με τον ταυτόχρονο οργασμό. 

Πολλές φορές όμως, εξαιτίας διαφόρων παραγόντων, οργανικών ή/και ψυχολογικών, συναντάμε διαταραχές στον κύκλο της ανδρικής σεξουαλικής λειτουργίας οι οποίες διαχωρίζονται ως εξής:

• Διαταραχές της επιθυμίας (υποτονική σεξουαλική επιθυμία, σεξουαλική αποστροφή)
• Διαταραχές της διέγερσης (διαταραχή της στύσης, πριαπισμός)
• Διαταραχές της εκσπερμάτισης-οργασμού (πρόωρη εκσπερμάτιση, ανεσταλμένη εκσπερμάτιση, παλίνδρομη εκσπερμάτιση, ανήδονος οργασμός)
• Διαταραχές του πόνου (δυσπαρευνία)
• Διαταραχές της αισθητικότητας (υπαισθησία, υπεραισθησία)

Τα αίτια των διαταραχών αυτών ποικίλλουν ανά διαταραχή, αλλά και από άτομο σε άτομο. Ας δούμε όμως τις πιο συχνές διαταραχές της ανδρικής σεξουαλικής λειτουργίας, αυτές που απασχολούν τον περισσότερο ανδρικό πληθυσμό:

Διαταραχή της στύσης

Η στυτική δυσλειτουργία ορίζεται ως «η επίμονη ή επανειλημμένη αδυναμία ενός άντρα να επιτύχει ή να διατηρήσει επαρκή στύση μέχρι την ολοκλήρωση της σεξουαλικής δραστηριότητας». Ένας άντρας δηλαδή δεν μπορεί να αποκτήσει στύση ή ακόμα κι όταν αποκτά αδυνατεί να τη διατηρήσει κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής, με αποτέλεσμα να χάνει τη στύση του πριν, αμέσως μετά ή κατά την διάρκεια της εισχώρησης του πέους στον κόλπο της γυναίκας. Για να μπορούμε να πούμε ότι ένας άντρας έχει διαταραχή της στύσης δεν αρκεί αυτή να έχει παρουσιαστεί μία μόνο φορά στη σεξουαλική του ζωή, αλλά να είναι κάτι επαναλαμβανόμενο και ο ίδιος να το βιώνει ως πρόβλημα και δυσκολία στις διαπροσωπικές του σχέσεις.

Επιπλέον, είναι χρήσιμο να σημειώσουμε ότι η στυτική δυσλειτουργία μπορεί να εμφανιστεί σε άντρες όλων των ηλικιών, με ποικίλη αιτιολογία έναρξης και παραμονής του προβλήματος. Πιο συγκεκριμένα, τα αίτια μπορεί να είναι είτε οργανικά, να οφείλονται δηλαδή σε προβλήματα υγείας ή στη χρήση κάποιων φαρμάκων, είτε ψυχογενή, να οφείλονται δηλαδή σε ψυχολογικούς παράγοντες όπως είναι το άγχος επίδοσης-απόδοσης, ο φόβος επανάληψης της στυτικής δυσλειτουργίας, διαταραχές του συναισθήματος, προβλήματα σχέσης κ.α. είτε σε συνδυασμό οργανικών και ψυχολογικών παραγόντων.

Όποιοι κι αν είναι οι λόγοι μίας στυτικής διαταραχής, το σίγουρο είναι ότι θεραπεύεται με την συμβολή εξειδικευμένων επιστημόνων σε θέματα σεξουαλικότητας. Θα χρειαστεί αρχικά να προβεί κάποιος σε έναν εξειδικευμένο ιατρικό έλεγχο από ειδικό ουρολόγο-ανδρολόγο για να διαπιστωθεί εάν τα αίτια είναι οργανικά ή ψυχολογικά και στη συνέχεια να οδηγηθεί στην κατάλληλη θεραπευτική παρέμβαση. Εάν αποκλειστεί η οργανική αιτιολογία ή αν συνυπάρχουν και ψυχογενή αίτια, πρέπει να απευθυνθεί σε ψυχολόγο εξειδικευμένο σε θέματα σεξουαλικότητας και να πραγματοποιήσει ειδική παρέμβαση εστιασμένη στη θεραπεία της στυτικής δυσλειτουργίας.

Πρόωρη εκσπερμάτιση

Ο ορισμός της πρόωρης εκσπερμάτισης στον άντρα είναι ο ακόλουθος: «επίμονα ή επανειλημμένα η εκσπερμάτιση συμβαίνει με ελάχιστο σεξουαλικό ερεθισμό πριν, κατά ή λίγο μετά τη διείσδυση του πέους και πριν τη θελήσει το άτομο». Ο άντρας δηλαδή δεν μπορεί να ελέγξει την εκσπερμάτισή του και αυτή συμβαίνει γρήγορα ακόμα και πριν την εισχώρηση του πέους στον κόλπο ή την στιγμή της διείσδυσης ή έχοντας πραγματοποιήσει λίγες μόλις παλινδρομικές κινήσεις ενδοκολπικά.

Η πρόωρη εκσπερμάτιση τις περισσότερες φορές έχει ψυχολογικά αίτια, όπως είναι το άγχος αυτοπαρατήρησης, το άγχος και ο φόβος να μην επαναληφθεί η γρήγορη εκσπερμάτιση με αποτέλεσμα να επαναλαμβάνεται και να πραγματοποιείται ο φόβος του, κακές πρώιμες σεξουαλικές εμπειρίες (πχ. σε οίκο ανοχής, κάτω από άβολες και βιαστικές συνθήκες), διαταραχές προσωπικότητας κ.α. Τη διαταραχή αυτή την συναντάμε συνήθως σε νεαρά άτομα, στην κλινική πρακτική βλέπουμε μεγάλο ποσοστό αντρών 18 έως 40 ετών που εμφανίζουν το συγκεκριμένο πρόβλημα. Η πρόωρη εκσπερμάτιση δεν προκαλεί πρόβλημα μόνο στους ίδιους τους άντρες, αλλά και στις συντρόφους τους, οι οποίες δεν μπορούν να ικανοποιηθούν σεξουαλικά, με αποτέλεσμα πολύ συχνά να δημιουργούνται προβλήματα στη μεταξύ τους σχέση.

Θεραπεία υπάρχει είτε με κάποια φαρμακευτική αγωγή είτε με ψυχοθεραπεία και τεχνικές sex therapy από εξειδικευμένους ψυχολόγους ή ψυχιάτρους σε θέματα της ανθρώπινης σεξουαλικότητας είτε με συνδυασμό των δύο προηγούμενων παρεμβάσεων.

Ανεσταλμένη εκσπερμάτιση

Η ανεσταλμένη εκσπερμάτιση ορίζεται ως «η επίμονη ή επανειλημμένη καθυστέρηση ή απουσία οργασμού σε έναν άντρα, ύστερα από μία φάση φυσιολογικής σεξουαλικής διέγερσης, σε μία επαρκή σε διάρκεια σεξουαλική δραστηριότητα». Πιο συγκεκριμένα, ο άντρας καθυστερεί ή δεν μπορεί να φτάσει στην εκσπερμάτιση παρόλο που οι συνθήκες διάρκειας, έντασης, σεξουαλικής διέγερσης, περιβάλλοντος είναι ικανοποιητικές για τον ίδιο.

Η διαταραχή αυτή μπορεί να οφείλεται είτε σε οργανικά αίτια είτε σε ψυχογενή ή σε συνδυασμό και των δύο. Κάποια οργανικά προβλήματα ή φάρμακα μπορεί να προκαλούν επιβράδυνση ή απουσία της εκσπερμάτισης, ενώ ψυχολογικοί μηχανισμοί που ευθύνονται για αυτό το πρόβλημα θα μπορούσαν να είναι το άγχος του σεξουαλικού του ρόλου, οι διαταραγμένες σχέσεις με την σύντροφο και πολύ σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η συχνή και επαναλαμβανόμενη αυνανιστική συμπεριφορά του άντρα, η οποία «κλέβει την παράσταση» της σεξουαλικής έκφρασης και κορύφωσης. Επιπλέον, χρειάζεται να σημειώσουμε ότι με την πάροδο της ηλικίας ο χρόνος της εκσπερμάτισης επιμηκύνεται, καθώς και η χρήση αλκοόλ ή ουσιών μπορεί να επιβραδύνει ή να αναστείλει την εκσπερμάτιση στον άντρα.

Θα πρέπει να επισημάνουμε τη διαφορά της ανεσταλμένης εκσπερμάτισης με την παλίνδρομη εκσπερμάτιση, η οποία συνίσταται στην πραγματοποίηση της οργασμικής κορύφωσης, όπου το σπέρμα παλινδρομεί προς την ουροδόχο κύστη αντί να προωθείται έξω από την ουρήθρα και τα αίτιά της είναι οργανικά.

Η θεραπεία της ανεσταλμένης εκσπερμάτισης ανάλογα με την αιτιολογία για κάθε περίπτωση είναι εφικτή. Στην περίπτωση οργανικής αιτιότητας θα πρέπει να γίνουν οι κατάλληλες ενέργειες από τον θεράποντα γιατρό του ατόμου που αντιμετωπίζει το συγκεκριμένο πρόβλημα, ενώ για την ψυχογενή ανεσταλμένη εκσπερμάτιση χρειάζεται η ψυχοθεραπευτική προσέγγιση με την εφαρμογή τεχνικών sex therapy.

Εύη Μαχαιράκη

ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ - ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ

Εξειδίκευση στη Γνωσιακή/Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεία και στη Σεξουαλικότητα